AMD یک شرکت آمریکایی است که ریزپردازنده‌ها، کارت‌های گرافیک و سایر قطعات کامپیوتری را تولید می‌کند. این شرکت در سال 1969 توسط جری سندرز و گروهی از مهندسان دیگر که Fairchild Semiconductor را ترک کردند، تأسیس شد. AMD یکی از رقبای اصلی اینتل در بازارهای کامپیوتر، سرور و بازی است. اولین پردازنده ای که AMD تولید کرد Am9080 بود پردازنده ای شبیه سازی شده با مهندسی معکوس ریزپردازنده 8 بیتی 8080 اینتل. این مدل در سال 1975 راه اندازی شد و پس از آن سری Am2900 که اجزایی برای ساخت پردازنده های ماژولار 4 بیتی بودند، عرضه شد. اولین پردازنده ای که AMD به تنهایی طراحی کرد K5 بود . یک پردازنده 32 بیتی x86 که با پنتیوم اینتل رقابت می کرد در سال 1996 تولید شد و سرعت کلاک آن تا 133 مگاهرتز بود. پس از آن سری K6 با سرعت کلاک تا 550 مگاهرتز و پشتیبانی از فناوری MMX34 معرفی شد.
پردازنده‌های AMD به دلیل عملکرد بالا، طراحی چند هسته‌ای و مصرف انرژی کم بسیار محبوب بوده و در بسیاری از موارد توانسته گوی سبقت را حتی از قویترین رقیب خود یعنی اینتل بگیرد.
برخی از خانواده های پردازنده های AMD عبارتند از :
- AMD Ryzen : این مدل ها پردازنده های سطح بالایی برای دسکتاپ و لپ تاپ هستند که حداکثر در حالت 16 هسته و 32 رشته تولید می شوند . از ریز معماری Zen استفاده می کنند و از فناوری هایی مانند Hyper-Threading، AMD 64 و AMD FreeSync پشتیبانی می کنند و همچنین دارای گرافیک Radeon برای بازی و تولید محتوا هستند.
- AMD Athlon : این سری پردازنده های مقرون به صرفه ای برای رایانه های رومیزی و لپ تاپ ها هستند که حداکثر 4 هسته و 4 رشته را ارائه می دهند. از ریز معماری Zen یا Jaguar استفاده کرده و توسط فناوری هایی مانند Hyper-Threading، AMD 64 و AMD FreeSync پشتیبانی می شوند . همچنین به اکثر مواقع به همراه گرافیک Radeon برای کارهای نیمه سنگین در حد سرگرمی تولید می شوند.
- AMD EPYC : اینها پردازنده های سروری هستند که حداکثر 64 هسته و 128 رشته را ارائه می دهند. از ریزمعماری Zen استفاده می کنند و از فناوری هایی مانند Hyper-Threading، AMD 64 و AMD Secure Memory Encryption پشتیبانی کرده و همچنین دارای پهنای باند حافظه بالا، خطوط PCIe و ظرفیت کش برای مراکز داده و برنامه های محاسبات ابری هستند.
- AMD Threadripper : پردازنده های ایستگاه کاری هستند که حداکثر 64 هسته و 128 رشته را ارائه می دهند. از ریزمعماری Zen استفاده می کنند و از فناوری هایی مانند Hyper-Threading، AMD 64 و AMD StoreMI پشتیبانی می کنند. همچنین دارای پهنای باند حافظه بالا، خطوط PCIe و ظرفیت کش برای ایجاد محتوای حرفه ای، بازی و استریم هستند.
انواع سری پردازنده های AMD
سری های پردازنده های AMD زیادی وجود دارند که در طول سال ها عرضه شده اند. در اینجا لیستی از برخی از آنها به تفکیک نسل و سال انتشار آمده است :
- Am9080 (1975) : شبیه سازی با مهندسی معکوس ریزپردازنده 8 بیتی 8080 اینتل.
- Am2900 (1975) : مجموعه ای از قطعات برای ساخت پردازنده های ماژولار 4 بیتی.
- K5 (1996) : اولین پردازنده طراحی شده توسط AMD، یک پردازنده 32 بیتی x86 که با پنتیوم اینتل رقابت می کرد.
- K6 (1997) : یک پردازنده 32 بیتی x86 که از فناوری MMX پشتیبانی می کرد و دارای سرعت کلاک تا 550 مگاهرتز بود.
- K7 (1999) : یک پردازنده 32 بیتی x86 که نام تجاری Athlon را معرفی کرد و دارای سرعت کلاک تا 2.33 گیگاهرتز بود.
- K8 (2003) : اولین پردازنده 64 بیتی x86 شرکت AMD که برندهای Opteron، Athlon 64 و Sempron را معرفی کرد و دارای سرعت کلاک تا 3.2 گیگاهرتز بود.
- K10 (2007) : یک پردازنده 64 بیتی x86 که برندهای Phenom، Phenom II و Turion X2 را معرفی می کرد و دارای سرعت کلاک تا 3.7 گیگاهرتز بود.
- Bulldozer (2011) : یک پردازنده 64 بیتی x86 که برندهای FX، A-Series و E-Series را معرفی کرد و دارای سرعت کلاک تا 5 گیگاهرتز بود.
- Piledriver (2012) : نسخه بهبود یافته Bulldozer با سرعت کلاک بالاتر و مصرف انرژی کمتر.
- Steamroller (2014) : نسخه بهبودیافته Piledriver با IPC بالاتر و مصرف انرژی کمتر.
- Excavator (2015) : نسخه بهبودیافته Steamroller با IPC بالاتر و مصرف برق کمتر.
- Zen (2017) : یک ریزمعماری جدید که برندهای Ryzen، Threadripper و EPYC را معرفی کرد و دارای سرعت کلاک تا 4.7 گیگاهرتز بود.
- Zen+ (2018) : نسخه بهبودیافته Zen با سرعت کلاک بالاتر و مصرف انرژی کمتر.
- Zen 2 (2019) : نسخه بهبودیافته Zen+ با IPC بالاتر، تعداد هسته های بالاتر و مصرف انرژی کمتر.
- Zen 3 (2020) : نسخه بهبودیافته Zen 2 با IPC بالاتر، سرعت ساعت بالاتر و مصرف انرژی کمتر
جدیدترین پردازنده های AMD
یکی از محبوبترین و جدیدترین پردازنده AMD AMD Ryzen 9 7950X3D است که در اکتبر 2021 معرفی . این پردازنده 16 هسته ای و 32 رشته ای است که از ریزمعماری Zen 3 و فناوری 3D V-Cache استفاده می کند. . فرکانس پایه آن 4.5 گیگاهرتز و کلاک بوست 5.7 گیگاهرتز است. این یکی از قدرتمندترین پردازنده های موجود در بازار امروز است، به خصوص برای بازی و تولید محتوا.
برخی دیگر از پردازنده های AMD که از سال 2020 تا 2023 عرضه شدند عبارتند از :
- AMD Ryzen 9 5900X در سال 2020 : یک پردازنده 12 هسته ای 24 رشته ای که از ریز معماری Zen 3 استفاده می کند . دارای کلاک پایه 3.7 گیگاهرتز و کلاک تقویت کننده 4.8 گیگاهرتز بوده که یک پردازنده سطح بالا است و عملکرد شگفت انگیزی را برای بازی و تولید محتوا ارائه می دهد.
- AMD Ryzen 5 7600X در سال 2021 : یک پردازنده 6 هسته ای 12 رشته ای که از ریزمعماری Zen 4 استفاده می کند و دارای کلاک پایه 3.8 گیگاهرتز و کلاک تقویت کننده 5.2 گیگاهرتز است. این یک پردازنده مقرون به صرفه است که عملکرد عالی را برای بازی و بهره وری ارائه می دهد.
- AMD Ryzen 7 7700X در سال 2021 : یک پردازنده 8 هسته ای 16 رشته ای که از ریزمعماری Zen 4 استفاده می کند . دارای کلاک پایه 4.0 گیگاهرتز و کلاک تقویت کننده 5.4 گیگاهرتز است. در واقع یک پردازنده میان رده است که عملکرد عالی برای بازی و تولید محتوا ارائه می دهد.
- AMD Ryzen 7 5800X3D در سال 2021 : یک پردازنده 8 هسته ای 16 رشته ای که از ریزمعماری Zen 3 و فناوری 3D V-Cache استفاده می کند. فرکانس پایه آن 4.1 گیگاهرتز و کلاک بوست 5.1 گیگاهرتز است. این یک نسخه بهبود یافته از Ryzen 7 5800X با عملکرد بالاتر و مصرف انرژی کمتر است.
- AMD Ryzen 6000 Seriesدر سال 2022 : یک سری پردازنده برای لپ تاپ هایی که از ریزمعماری Zen 3+ و گرافیک RDNA 2 استفاده می کنند. با فناوری 6 نانومتری، حداکثر 8 هسته، حداکثر سرعت کلاک 5 گیگاهرتز و تا 2 برابر عملکرد گرافیکی بیشتر از سری Ryzen 5000 هستند. این پردازنده در ژانویه 2022 معرفی شد.
- AMD Ryzen 7000 Seriesدر سال 2022 : یک سری پردازنده برای دسکتاپ که از ریزمعماری Zen 4 و پلتفرم Socket AM5 استفاده می کنند. با فن آوری 5 نانومتری، حداکثر 16 هسته، حداکثر سرعت کلاک 5.7 گیگاهرتز و پشتیبانی از حافظه PCIe 5.0 و DDR5 که در نیمه دوم سال 2022 معرفی شد.
- AMD Ryzen 6000X3D Series در سال 2023 : مجموعه ای از پردازنده های لپ تاپ که از ریزمعماری Zen 3+ و گرافیک RDNA 2 استفاده می کنند. بافناوری 6 نانومتری، حداکثر 8 هسته، حداکثر سرعت کلاک 5 گیگاهرتز و تا 2 برابر عملکرد گرافیکی بیشتر از سری Ryzen 6000 خواهند بود. این پردازنده ها نسخه های بهبود یافته سری Ryzen 6000 با عملکرد بالاتر و مصرف انرژی کمتر خواهند بود و انتظار می رود آنها در اوایل سال 2023 معرفی شود.
- AMD Ryzen 7000X3D Series در سال 2023 : مجموعه ای از پردازنده های دسکتاپ که از ریزمعماری Zen 4 و فناوری 3D V-Cache استفاده می کنند. با تکنولوژی 5 نانومتری، حداکثر 16 هسته، حداکثر سرعت کلاک 5.7 گیگاهرتز و پشتیبانی از حافظه PCIe 5.0 و DDR5 خواهند بود. این پردازنده ها نسخه های بهبود یافته سری Ryzen 7000 با عملکرد بالاتر و مصرف انرژی کمتر خواهند بود که انتظار می رود در اواسط سال 2023 به بازار معرفی شود.
- AMD Ryzen 8000 Series در سال 2023 : مجموعه ای از پردازنده ها برای دسکتاپ و لپ تاپ که از ریزمعماری Zen 5 و پلتفرم Socket AM5 استفاده خواهند کرد. با فناوری 3 نانومتری، حداکثر 24 هسته، حداکثر سرعت کلاک 6 گیگاهرتز و پشتیبانی از حافظه PCIe 6.0 و DDR6 خواهند بود که انتظار می‌رود در اواخر سال 2023 یا اوایل سال 2024 معرفی شود
بازهم تشکر میکنم که در یکی از مطالب استورمگ تا انتها با من همراه بودید . امیدوارم که مقاله براتون مفید بوده باشه . لطفا کامنت یادتون نره نظر شما به دیگر کاربران در گسترش آگاهی کمک زیادی میکنه .
